اِسْمُ الْفَاعِل |
الْمَصْدَرُ |
أَمْرٌ |
الْمُضَارِعُ |
الْمَاضِي |
ক্রিয়া |
مُتَفَاعِلٌ |
تَفَاعُلٌ |
تَفَاعَلْ |
يَتَفَاعَلُ |
تَفَاعَلَ |
|
مُتَعَارِفٌ |
تَعَارُفٌ |
تَعَارَفْ |
يَتَعَارَفُ |
تَعَارَفَ |
পরস্পর পরিচিত হওয়া |
مُتَنَافِسٌ |
تَنَافُسٌ |
تَنَافَسْ |
يَتَنَافَسُ |
تَنَافَسَ |
প্রতিযোগিতা করা |
مُتَشَاوِرٌ |
تَشَاوُرٌ |
تَشَاوَرْ |
يَتَشَاوَرُ |
تَشَاوَرَ |
পরামর্শ করা |
مُتَعَاوِنٌ |
تَعَاوُنٌ |
تَعَاوَنْ |
يَتَعَاوَنُ |
تَعَاوَنَ |
পরস্পর সাহায্য করা |
مُتَحَاسِدٌ |
تَحَاسُدٌ |
تَحَاسَدْ |
يَتَحَاسَدُ |
تَحَاسَدَ |
পরস্পর হিংসা করা |
مُتَكَاسِلٌ |
تَكَاسُلٌ |
تَكَاسَلْ |
يَتَكَاسَلُ |
تَكَاسَلَ |
অলসতা করা |
مُتَنَافِرٌ |
تَنَافُرٌ |
تَنَافَرْ |
يَتَنَافَرُ |
تَنَافَرَ |
পরস্পর ঘৃনা করা |
مُتَسَاءِلٌ |
تَسَاءُلٌ |
تَسَاءَلْ |
يَتَسَاءَلُ |
تَسَاءَلَ |
পরস্পর জিজ্ঞেস করা |
مُتَعَاوِنٌ |
تَعَاوُنٌ |
تَعَاوَنْ |
يَتَعَاوَنُ |
تَعَاوَنَ |
পরস্পর সাহায্য করা |
مُتَنَادٍ |
تَنَادٍ |
تَنَادَ |
يَتَنَادَى |
تَنَادَى |
পরস্পর ডাকা |
مُتَوَاعِدٌ |
تَوَاعُدٌ |
تَوَاعَدْ |
يَتَوَاعَدُ |
تَوَاعَدَ |
পরস্পর ওয়াদা করা |
الْمَاضِي অতীত কালের ক্রিয়া |
|||
বহুবচন |
দ্বিবচন |
একবচন |
|
تَنَافَرُوْا |
تَنَافَرَا |
تَنَافَرَ |
পুং |
تَنَافَرْنَ |
تَنَافَرْتَا |
تَنَافَرَتْ |
স্ত্রী |
تَنَافَرْتُمْ |
تَنَافَرْتُمَا |
تَنَافَرْتَ |
পুং |
تَنَافَرْتُنَّ |
تَنَافَرْتُمَا |
تَنَافَرْتِ |
স্ত্রী |
تَنَافَرْنَا |
|
تَنَافَرْتُ |
উভয় |
الْمُضَارِعُ বর্তমান কালের ক্রিয়া |
|||
বহুবচন |
দ্বিবচন |
একবচন |
|
يَتَنَافَرُوْنَ |
يَتَنَافَرَانِ |
يَتَنَافَرُ |
পুং |
يَتَنَافَرْنَ |
تَتَنَافَرَانِ |
تَتَنَافَرُ |
স্ত্রী |
تَتَنَافَرُوْنَ |
تَتَنَافَرَانِ |
تَتَنَافَرُ |
পুং |
تَتَنَافَرْنَ |
تَتَنَافَرَانِ |
تَتَنَافَرِيْنَ |
স্ত্রী |
نَتَنَافَرُ |
|
أَتَنَافَرُ |
উভয় |
أَمْرٌ আদেশ |
|||
বহুবচন |
দ্বিবচন |
একবচন |
|
تَنَافَرُوْا |
تَنَافَرَا |
تَنَافَرْ |
পুং |
تَنَافَرْنَ |
تَنَافَرَا |
تَنَافَرِيْ |
স্ত্রী |
نَهِيْ নিষেধ |
|||
لا تَتَنَافَرُوْا |
لا تَتَنَافَرَا |
لا تَتَنَافَرْ |
পুং |
لا تَتَنَافَرْنَ |
لا تَتَنَافَرَا |
لا تَتَنَافَرِيْ |
স্ত্রী |
الْمَاضِي অতীত কালের ক্রিয়া (কর্মবাচ্য ক্রিয়া) |
|||
বহুবচন |
দ্বিবচন |
একবচন |
|
تُنُوفِرُوْا |
تُنُوفِرَا |
تُنُوفِرَ |
পুং |
تُنُوفِرْنَ |
تُنُوفِرَتَا |
تُنُوفِرَتْ |
স্ত্রী |
تُنُوفِرْتُمْ |
تُنُوفِرْتُمَا |
تُنُوفِرْتَ |
পুং |
تُنُوفِرْتُنَّ |
تُنُوفِرْتُمَا |
تُنُوفِرْتِ |
স্ত্রী |
تُنُوفِرْنَا |
|
تُنُوفِرْتُ |
উভয় |
الْمُضَارِعُ বর্তমান কালের ক্রিয়া (কর্মবাচ্য ক্রিয়া) |
|||
বহুবচন |
দ্বিবচন |
একবচন |
|
يُتَنَافَرُوْنَ |
يُتَنَافَرَانِ |
يُتَنَافَرُ |
পুং |
يُتَنَافَرْنَ |
تُتَنَافَرَانِ |
تُتَنَافَرُ |
স্ত্রী |
تُتَنَافَرُوْنَ |
تُتَنَافَرَانِ |
تُتَنَافَرُ |
পুং |
تُتَنَافَرْنَ |
تُتَنَافَرَانِ |
تُتَنَافَرِيْنَ |
স্ত্রী |
نُتَنَافَرُ |
|
أُتَنَافَرُ |
উভয় |
Form V এবং Form VI এর ক্ষেত্রে শুরুতে যখন পরপর দুইটি ت আসে তখন একটা ت বাদ দেওয়া যায়। অর্থাৎ تَتَنَزَّلُ تَنَزَّلُ <,
تَنَافَسُ < تَتَنَافَسُ
ফেরেশতাগণ ও রূহ অবতীর্ণ হয় তাদের পালনকর্তার নির্দেশক্রমে |
تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم |
তাদের কাছে ফেরেশতা অবতীর্ণ হয় এবং বলে, তোমরা ভয় করো না |
تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا |
Form VI এর কুরআনীয় উদাহরণ
একজন অপরজনকে চিনবে |
يَتَعَارَفُونَ بَيْنَهُمْ |
সৎকর্ম ও খোদাভীতিতে একে অন্যের সাহায্য কর |
وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ |
কোর্স বিষয়বস্তু